Πριν από 16 και πλέον χρόνια διακεκριμένοι
Επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
οι κ.κ. Α. Λ. Μωυσίδης, Κ. Χ. Κατσάνος,
Ι. Δημολιάτης, μελέτησαν το σχολείο ως Εργασιακό
Περιβάλλον του παιδιού με σκοπό να διαπιστώσουν κατά
πόσον οι λειτουργικές ανατομικές διαστάσεις των μαθητών του
Δημοτικού σχολείου βρίσκονται σε εργονομική αρμονία με τα
καθίσματα και τα θρανία που χρησιμοποιούν και κατά πόσο ικανοποιητικές
είναι οι σχέσεις Μαθητή προς το Σχολικό περιβάλλον.
Τα συμπεράσματα της μελέτης και των μετρήσεων Μαθητή
- Κάθισμα - Θρανίο είναι άκρως απογοητευτικά ιδιαίτερα
για τους μαθητές των μικρών τάξεων των οποίων οι ανατομικές
διαστάσεις παρουσιάζουν μεγάλη δυσαναλογία με τις διαστάσεις
του καθίσματος - θρανίου.
- Κουράζονται εύκολα και γρήγορα.
- Αλλάζουν συνεχώς στάση.
- «Αφαιρούνται» και συχνά κατά τους δασκάλους έχουν «δυσκολία
προσαρμογής».
- Ως και μειωμένη απόδοση.
| Η
ενστικτώδης στάση της μικρής μαθήτριας είναι χαρακτηριστική!!!
Μας δίνει τη σωστή θέση της Σπονδυλικής Στήλης. |
|
Η
στάση αυτή έγινε αφορμή να δώσουμε περισσότερη προσοχή
στον Σχεδιασμό και την Κατασκευή των
καθισμάτων "ΒΑΛΙΝ". |
Η δυσαναλογία Μαθητή - Κάθισμα έχει ποικίλες
συνέπειες. Τόσο Ψυχολογικές όσο και Σωματικές.
Οι συνέπειες αυτές δεν περιορίζονται μόνο στη Σπονδυλική στήλη
αλλά επεκτείνονται και σε άλλες φυσιολογικές λειτουργίες όπως
στην αναπνοή, στην κυκλοφορία του αίματος, στη μυϊκή δραστηριότητα
και την όραση.
Η ακαταλληλότητα (το άβολο) των επίπλων αναγκάζει τους μαθητές
να σκύβουν προς τα εμπρός, με αποτέλεσμα ο κορμός με το μηρό
να σχηματίζουν οξεία γωνία.
Αυτό συνεπάγεται μείωση της ενδοτικότητας του θωρακικού τοιχώματος
και της ελεύθερης κίνησης του διαφράγματος και συνεπώς υπερφόρτωση
των θωρακικών αναπνευστικών μυών (αύξηση δηλαδή του έργου
αναπνοής) κάτι που τελικά οδηγεί σε μείωση της ζωτικής χωρητικότητας
και δυσλειτουργία του μηχανισμού της αναπνοής.
Εμποδίζεται επίσης η κινητικότητα των άκρων, κάτι που αφ'
ενός επιδρά αρνητικά στον ψυχισμό του παιδιού και αφ' ετέρου
προκαλεί μείωση της μυϊκής δραστηριότητας που είναι απαραίτητη
για την ανάπτυξη του κινητικού συστήματος και για την καλή
κυκλοφορία του αίματος.
Το τελευταίο, σε συνδυασμό με την δυσλειτουργία της αναπνοής,
οδηγεί σε κακή οξυγόνωση του εγκεφάλου και συνεπώς μειωμένη
αποδοτικότητα.
Επίσης μπορεί να έχουμε βλάβες στην όραση γιατί η επιφάνεια
εργασίας βρίσκεται σε μικρότερη απόσταση των 30 εκ.
Εκτός όμως από την σωματική, υπάρχει και Ψυχική Καταπόνηση.
Προοδευτικά, ο μαθητής αρχίζει να αναπτύσσει εχθρική στάση
προς το σχολείο και την μελέτη γενικότερα και αυτό είναι το
χειρότερο από όλα.
Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν στο σύνδρομο της Ψυχοσωματικής
κόπωσης, «κόπωση μάχης» γι' αυτό και δεν βλέπουν την ώρα να
απελευθερωθούν από τα δεσμά της μελέτης και να παίξουν.
Κατά τη γνώμη μας -συνεχίζουν οι Επιστήμονες- υπεύθυνη κατά
ένα πολύ μεγάλο ποσοστό είναι η αντίληψη ότι ο μαθητής πρέπει
να προσαρμόζεται στο σύστημα Κάθισμα - Γραφείο και όχι αντίστροφα.
Επομένως πρέπει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τη σχέση
Μαθητή - Κάθισμα - Γραφείο και να συμφωνήσουμε ότι το Κάθισμα
- Γραφείο είναι «ρούχο» που φοριέται και που πρέπει να ταιριάζει
απόλυτα στο «νούμερο» του παιδιού που τα φοράει. Όπως ένα
παιδί δεν μπορεί να φορέσει μικρότερα ή μεγαλύτερα παπούτσια
από το νούμερό του, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, δεν μπορεί
να φορέσει κάθισμα δυσανάλογο προς το σώμα του.
Οι δραστηριότητες του σχολικού περιβάλλοντος και ο χώρος μελέτης
εντοπίζονται τόσο στη φύση της εργασίας που καταβάλλει ο μαθητής
και φοιτητής όσο και στο ότι ο ίδιος είναι ένας αναπτυσσόμενος
οργανισμός και η πνευματική εργασία είναι εξίσου κοπιαστική
και για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να συνοδεύεται από σωματική
και ψυχική ευεξία.
|
Η συνηθισμένη στάση
με όλα τα κακά
συνακόλουθα. |
|
Τι συμβαίνει
όταν σκύβεις μπροστά;
Οι δίσκοι (χόνδροι)
που υπάρχουν μεταξύ
των σπονδύλων και ενεργούν ως αμορτισέρ (απορροφούν
τους κραδασμούς), με το σκύψιμο
συμπιέζονται επικίνδυνα και μπορεί να προκληθεί παροδική
ή και μόνιμη ζημιά.
Αν και μας έμαθαν να μη σκύβουμε
όταν μελετάμε ή γράφουμε η στάση αυτή
δεν εξυπηρετεί, με αποτέλεσμα να έχουμε
δυσκολία στην πέψη, στην κυκλοφορία του αίματος και
στην αναπνοή.
|
«ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΗ»
Επομένως οι συνθήκες του περιβάλλοντός του πρέπει
να διαμορφώνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιδίδεται απερίσπαστος
στις πνευματικές του ενασχολήσεις για να πετύχει το μέγιστο
της απόδοσής του, σαν αναπτυσσόμενος οργανισμός.
Έχει επίσης ανάγκη από σωστή διατροφή, επαρκή εξάσκηση και
ψυχολογική υποστήριξη.
Μια ακόμη ιδιαιτερότητα είναι το ότι ο Μαθητής - Φοιτητής
εργάζονται όχι για να πληρωθούν άμεσα αλλά μελλοντικά. Είναι
η επένδυση σε «Ανθρώπινο κεφάλαιο» και αποδίδει τα προσδοκώμενα
αργότερα.
Τα πορίσματα της έρευνάς μας, συνεχίζουν οι Επιστήμονες, είναι
η υλοποίησή τους αναγκαία άμεσα, με την προσδοκία της δημιουργίας
μιας υγιούς νέας γενιάς και ελπίζουμε η εργασία μας να βρει
συνεχιστές και να ευαισθητοποιήσει, Γονείς, Ιατρούς και Παιδαγωγούς.
.....Δεν είναι και πολύ σπάνιες στην παιδική
ηλικία οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, όπως Κύφωση ή Σκολίωση.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι παθήσεις όπως Δισκοπάθειες,
Οσφυοπάθειες κ.ά. που συνήθως εμφανίζονται στη μέση ηλικία
δεν αποκλείεται να αρχίζουν από τη μαθητική ζωή.
(Αρχεία ελληνικής ιατρικής
1991,8 165-172)
|